“Nhớ những giọt mồ hôi chưa rơi đã khô…"

Mọi người thường gọi anh Phương Tài là nhạc sĩ, nhưng anh luôn chỉ nhận mình là lái xe ngành Điện. Đã từng bôn ba dọc theo chiều dài đất nước, trực tiếp chứng kiến bao buồn vui của người thợ ngành Điện, anh đã có nhiều “tài liệu” sống động cùng nguồn cảm hứng bất tận để sáng tác gần 100 bài hát về ngành. Đến giờ, dù đã nghỉ hưu, nhưng anh vẫn “luôn nhớ từng giọt mồ hôi vừa rơi đã khô ngay trên má của thợ điện”. Nhân dịp đầu năm mới, PV đã có cuộc trò chuyện với anh.

PV: Xin chào nhạc sĩ Phương Tài. Nhiều độc giả muốn biết, đó là công việc lái xe đưa anh đến với sáng tác âm nhạc hay ngược lại?

Nhạc sĩ Phương Tài (cười): Một câu hỏi khá thú vị. Tôi rất vui vì hôm nay được trò chuyện với những người bạn - đồng nghiệp của mình.

Tôi bắt đầu nghề lái xe trong ngành Điện từ năm 1985. Nói về cái duyên đến với nghề cũng khá dài, nhưng tóm lại, cũng là bắt nguồn sở thích sáng tác, ca hát của mình. Trước khi trở thành cán bộ ngành Điện, tôi từng có thời gian làm việc tại Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Nghĩa Bình, nay là 2 tỉnh Quảng Ngãi và Bình Định. Thời gian này, tôi bắt đầu sáng tác nhạc. Bài hát đầu tiên của tôi mang tên “Sáng mãi tình yêu” giới thiệu về công trình Thủy điện Vĩnh Sơn. Nhờ cái duyên từ bài hát này, tôi chuyển về công tác tại Ban Quản lý điện Vĩnh Sơn. Cũng từ đó, tôi đã gắn bó từ công trình Thủy điện Vĩnh Sơn, đến với Công ty Xây lắp điện 3, rồi sau đó là Công ty Truyền tải điện 2.

PV: Được đi nhiều nơi, nhưng hầu hết chủ đề sáng tác của anh đều về ngành Điện, về những người thợ điện. Vậy điều gì đã thôi thúc anh viết lên những ca khúc về ngành Điện?

Nhạc sĩ Phương Tài: Gia đình tôi không có ai làm âm nhạc, nhưng tôi đam mê âm nhạc từ nhỏ. Vì yêu thích, tôi học chơi guitar và học sáng tác nhạc. Nhưng lúc đó, nếu chỉ dựa vào âm nhạc thì không thể lo “cơm áo gạo tiền” cho gia đình. Thế nên, tôi phải tìm kiếm một công việc có khả năng lo cho gia đình. Tôi làm lái xe trong ngành Điện.

Khi làm nghề, tôi lại thấy công việc lái xe giúp ích nhiều cho tôi trong sáng tác âm nhạc. Tôi được đi nhiều nơi, được gặp nhiều người và được chứng kiến nhiều câu chuyện cảm động và tận mắt thấy được khó khăn, vất vả  của người “lính” truyền tải điện. Từ tình cảm, sự khâm phục, mến mộ công việc của những người thợ điện… cảm xúc cứ ùa đến trong tôi và tôi tập hợp thành giai điệu, ca từ cho các ca khúc của mình. Ngược lại, âm nhạc cũng giúp tôi rất nhiều trong quãng đời lái xe. Bởi, lái xe là một nghề chịu nhiều áp lực và căng thẳng. Hằng ngày, ngồi đằng sau vô lăng, nhiều người nghĩ lái xe chỉ biết đến những con đường ngoằn ngoèo, hiểm trở… Nhưng không, nơi núi non hiểm trở, tôi đã đem lời ca, tiếng hát của mình để “sưởi ấm” tâm hồn và “xua tan” đi sự nhớ nhà, nhớ người thân của những người làm điện tại công trường, nơi khỉ ho, cò gáy… Khi ấy, âm nhạc “là bạn” giúp tôi cảm thấy thoải mái, thanh thản hơn.

PV: Tôi ấn tượng với tiêu đề nhiều bài hát mà anh sáng tác, chẳng hạn như “Giọt mồ hôi rơi trên má mặt trời”. Anh có thể cho biết ý nghĩ tên bài hát này?

Nhạc sĩ Phương Tài: Cũng có nhiều người hỏi tôi về tên bài hát này. Đó là một câu chuyện, một trải nghiệm mà tôi may mắn có được khi đi công tác. Bạn hãy hình dung giữa buổi trưa hè nắng chói chang, người “lính” truyền tải điện đang thi công đường dây 500 kV, khi anh ở trụ móng trên cao rồi lại phải xuống tận suối xách từng xô nước lên. Tôi thấy rõ từng giọt mồ hôi rơi trên gương mặt ửng đỏ vì cái nắng gắt của trưa hè.

Hình ảnh mặt trời ở đây vừa thể hiện sự khó khăn vất vả trong quá trình làm việc của người thợ xây lắp điện, vừa là biểu tượng cho cái đẹp, sáng ngời của người “lính” truyền tải. Đó là một hình ảnh mang lại cho tôi nhiều cảm xúc nhất. Công việc ấy vất vả biết nhường nào, nhưng cũng vô cùng tự hào. Tôi muốn khắc họa hình ảnh tuyệt vời ấy bằng lời ca, ngợi ca những người thợ điện.

PV: Tính đến nay, anh đã sáng tác được bao nhiêu bài hát? Trong đó có bao nhiêu bài hát về ngành Điện?

Nhạc sĩ Phương Tài: Gia tài của tôi đến giờ là hơn 150 bài, trong đó có gần 100 ca khúc về ngành Điện. Số lượng bài hát về ngành Điện chiếm tới 2/3, có lẽ vì tôi là người ngành Điện, có nhiều trải nghiệm, nhiều cảm xúc với công việc, với những con người ngành Điện mà mình gắn bó. Tôi cảm thấy, cuộc sống của những người “lính” truyền tải điện hay người làm trong ngành Điện nói chung có quá nhiều điều thú vị, nên thơ, bên cạnh sự nhọc nhằn, vất vả.

Tôi viết nhiều về ngành Điện và không phân biệt hay ưu tiên lĩnh vực nào. Có bài viết về cuộc sống khó khăn của người thợ điện, có bài viết về những điều rất giản dị xung quanh họ như lán trại, chiếc dây da… hoặc có bài viết về các công trình, thành quả lao động làm thay đổi cuộc sống.... Nhưng nói chung, các ca khúc của tôi đa phần đều muốn ca ngợi sự hy sinh thầm lặng và những đóng góp của người làm điện bằng sự chia sẻ và thấu hiểu của người đồng nghiệp. Tất cả đến với tôi hoàn toàn là cảm xúc. Mọi thứ cứ tự nhiên đến khi tôi bắt gặp một hình ảnh đẹp, một câu chuyện hay hoặc một vài chi tiết thú vị. Tôi nghĩ, cảm xúc và trải nghiệm là hai điều quan trọng nhất để viết ra những bài hát mới.

PV: Không ít các sáng tác của anh đã được giải thưởng, nhưng với anh, đâu là bài hát anh yêu thích nhất hoặc để lại nhiều cảm xúc nhất?

Nhạc sĩ Phương Tài: Các bài hát do tôi sáng tác đều là đứa con tinh thần của tôi. Có những bài hát được khán giả yêu thích, tôi mừng rơi nước mắt. Riêng bản thân tôi, mỗi bài hát là một câu chuyện, để lại một dấu ấn. Đơn cử, bài “Chiếc dây da”. Bài hát ra đời sau một chuyến công tác. Khi ấy, tôi đưa anh em công nhân đi làm trên tuyến đường dây, tình cờ chứng kiến cảnh một người thợ vì không mang dây an toàn nên đã bị ngã. Đó là một câu chuyện buồn và khiến tôi trăn trở nhiều. Sau đó, tôi sáng tác bài “Chiếc dây da” như một lời nhắc nhở và tuyên truyền về việc phải bảo đảm an toàn trong  lao động. Bài này sau đó đã mang lại hiệu ứng tích cực trong ngành Điện, làm tôi thấy rất vui.

PV: Anh có mong muốn nhắn nhủ điều gì thông qua những sáng tác của mình về ngành Điện?

Nhạc sĩ Phương Tài: Tôi sáng tác bài hát trước tiên là để thỏa mãn niềm đam mê âm nhạc của mình, sau là muốn thể hiện sự chia sẻ, thấu hiểu và tình cảm gắn bó của mình với ngành Điện. Tôi không có ước muốn gì cao xa, chỉ hy vọng là những bài hát của mình có thể mang lại những phút giây thư giãn, thoải mái và vui vẻ cho những người thợ điện. Thông qua các bài hát, tôi muốn mọi người hiểu rõ hơn, cụ thể hơn về nỗi vất vả của những người công nhân Điện, mang ánh điện về thắp sáng niềm tin.

PV: Hiện tại đã nghỉ hưu, nhưng anh có tiếp tục viết những bài hát về ngành Điện?

Nhạc sĩ Phương Tài: Tôi đã nghỉ hưu nhưng vẫn sáng tác, được mời làm giám khảo tại nhiều hội diễn văn nghệ của các đơn vị trong ngành Điện. Tôi vốn “có duyên nợ” với ngành Điện và “Tôi nợ ngành Điện nhiều lắm và luôn nhớ từng giọt mồ hôi vừa rơi đã khô ngay trên má của những thợ điện”.

PV: Xin chúc Nhạc sĩ Phương Tài năm mới nhiều sức khỏe và sẽ tiếp tục gắn bó với niềm đam mê sáng tác của mình.

• 01/02/2019 11:07
• Nguồn: Tạp chí Điện lực, chuyên đề Quản lý và Hội nhập
• 2521

• lính truyền tải,