|
Bà Caitlin Wiesen, Trưởng Đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam.
|
Để đạt được mục tiêu về việc giảm mức phát thải ròng về 0 trong vòng chưa đầy 30 năm tới như cam kết tại COP26, bà Caitlin Wiesen đã khuyến nghị 6 hành động ưu tiên, với hy vọng giúp Việt Nam thúc đẩy sứ mệnh mới cho một cuộc “đổi mới xanh.”
Thứ nhất, Việt Nam cần tăng cường ban hành luật pháp về khí hậu để hướng dẫn và thực thi các hành động khí hậu trong nước, hướng tới các mục tiêu quốc gia về phát thải bằng 0. Trên toàn cầu, các quốc gia đã xây dựng các luật dài hạn về biến đổi khí hậu. Các luật này đã thúc đẩy cách tiếp cận toàn xã hội để đạt được các tham vọng mới về khí hậu. Việt Nam cần xây dựng một luật khí hậu toàn diện để tạo điều kiện cho những sáng kiến đột phá, tránh chồng chéo chính sách và cơ chế không cần thiết.
Thứ hai, để thực hiện các cam kết về chuyển dịch năng lượng công bằng, Việt Nam cần đẩy nhanh quá trình sản xuất năng lượng tái tạo, cải thiện hiệu suất năng lượng. Việt Nam là quốc gia có tiềm năng to lớn để tăng trưởng năng lượng tái tạo, tiềm năng lớn về năng lượng gió, đặc biệt là gió ngoài khơi với hơn 3.200 km đường bờ biển.
Trong giai đoạn 4 năm (2018 - 2021), Việt Nam đã trở thành quốc gia đi đầu Châu Á về sản xuất năng lượng tái tạo và đây sẽ là hướng đi đúng đắn để tiếp tục trong tương lai. Quy hoạch Phát triển Điện VIII với tham vọng lớn hơn về năng lượng tái tạo và ít phụ thuộc hơn vào điện than sẽ là một khởi đầu đầy hứa hẹn, cần được phê duyệt càng sớm càng tốt để định hướng và thu hút đầu tư xanh. Việc thúc đẩy quy hoạch không gian biển cũng rất quan trọng để mở ra tiềm năng to lớn về năng lượng tái tạo biển theo cách bền vững.
Thứ ba, Việt Nam cần có một chiến lược tài chính khí hậu sáng tạo và chuyên dụng để tạo điều kiện cho các dòng tài chính xanh từ tất cả các nguồn đầu tư và phát triển; xây dựng các chương trình tài chính và tạo ra nguồn tài chính xanh, trái phiếu xanh. Theo ước tính, Việt Nam sẽ cần 330-370 tỷ USD để đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Con số này đòi hỏi cả nguồn tài chính từ trong nước và quốc tế, trong đó đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) và đặc biệt là tài trợ từ khu vực tư nhân trong nước đóng vai trò thiết yếu để hỗ trợ đạt được mục tiêu này.
Thứ tư, cần một khung và cách tiếp cận kinh tế tuần hoàn có tính hệ thống và gắn kết hơn để hỗ trợ phát triển kinh tế ít phát thải carbon hơn và chống chịu với khí hậu. Việt Nam cần sớm ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về kinh tế tuần hoàn để hướng dẫn cho các hành động trên toàn quốc, đặc biệt là về sản xuất và tiêu dùng bền vững. Bên cạnh đó, việc tăng cường các chính sách và biện pháp về tiêu thụ và tái chế nhựa cũng cần được triển khai trong thời gian sớm nhất.
Thứ năm, việc phát triển dựa vào thiên nhiên là con đường bền vững của Việt Nam. Bà Caitlin Wiesen đã trích lời phát biểu tại Hội nghị COP26 của Thủ tướng Phạm Minh Chính: "Mọi hành động phải dựa vào tự nhiên và lấy con người làm trọng tâm, vì họ là chủ thể và động lực của phát triển bền vững, để không để ai bị bỏ lại phía sau”. Vì vậy, trưởng đại diện UNDP cho rằng, các giải pháp dựa vào thiên nhiên mang lại những lợi ích đầy hứa hẹn cho Việt Nam, trong đó có lợi ích về tăng cường an ninh nguồn nước, an ninh lương thực, giảm thiểu rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu; cải thiện việc làm và sinh kế dựa vào thiên nhiên.
Cuối cùng, Việt Nam cần phấn đấu để chuyển đổi năng lượng toàn diện, đặt con người và công bằng xã hội vào trung tâm của mọi chính sách. Việc thực hiện chuyển đổi sẽ tối đa hóa các tác động tích cực về kinh tế xã hội; đồng thời đảm bảo lợi ích công bằng, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và đưa ra các biện pháp để bảo vệ cộng đồng địa phương và người lao động khỏi các tác động bất lợi khi hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0.