EVN góp phần quan trọng đảm bảo an ninh lương thực quốc gia

Thành công trong cấp nước đổ ải có sự đóng góp to lớn của EVN - Đó là khẳng định của ông Nguyễn Văn Tỉnh – Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN&PTNT) tại Hội nghị Tổng kết công tác lấy nước phục vụ gieo cấy và biện pháp bảo đảm nước tưới dưỡng cho lúa Đông Xuân 2014 - 2015 trong điều kiện thời tiết ấm khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ diễn ra vào ngày 17/3/2015 tại Hà Nam. Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Tỉnh – Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN&PTNT) xoay quanh vai trò của EVN trong điều tiết nước phục vụ nông nghiệp.

Phóng viên (PV): 3 đợt cấp nước đổ ải phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ Đông Xuân 2014-2015 ở các tỉnh phía Bắc vừa kết thúc. Ông có thể đánh giá tổng quát hiệu quả đợt cấp nước này?

Ông Nguyễn Văn Tỉnh: Vụ Đông Xuân năm 2014 - 2015, khu vực Trung du và đồng bằng Bắc bộ gieo cấy khoảng 631.883 ha. Để bảo đảm cung cấp đủ nước, Bộ NN&PTNT đã phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các địa phương thống nhất lịch cấp nước từ các hồ chứa thủy điện cho các tỉnh thuộc đồng bằng Bắc bộ, gồm 3 đợt. Sau khi kết thúc đợt 3 (12 giờ ngày 16/2/2014), diện tích đất nông nghiệp có đủ nước ở khu vực Trung du và đồng bằng Bắc bộ là 604.194 ha, đạt 95,62% tổng diện tích gieo cấy. Các địa phương đã hoàn thành cấp nước cho toàn bộ diện tích hoặc hoàn thành cấp nước cho các diện tích phụ thuộc vào nguồn nước bổ sung từ các hồ chứa thủy điện, gồm: Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nam, Hưng Yên, Ninh Bình, Nam Định, Thái Bình, Hải Phòng.

Có thể khẳng định, việc tổ chức lấy nước năm nay thực hiện tốt, tiến độ lấy nước tương đối đồng đều giữa các vùng. Đây là điều kiện thuận lợi để rút ngắn thời gian xả nước, bảo đảm tiết kiệm nước. Đặc biệt, các khu vực có tiến độ lấy nước thường xuyên bị chậm trong các năm trước đây như, Bắc Đuống (Bắc Ninh), Văn Lâm, Văn Giang (Hưng Yên)..., tốc độ lấy nước đã được cải thiện nhiều. Kết thúc các đợt lấy nước, diện tích chưa được cấp đủ nước đều là các diện tích gieo cấy muộn, trong kế hoạch dự kiến của các địa phương, được tưới bằng nguồn nước từ các hồ chứa thủy lợi (các diện tích thuộc tỉnh Bắc Giang), đã tích trữ trong hệ thống sông nội địa, kênh, mương, lợi dụng thủy triều… và bằng các trạm bơm dã chiến. So với năm 2014, nguồn nước cấp cho các diện tích chưa đủ nước khi kết thúc các đợt xả được chủ động hơn, không cần nguồn nước từ các hệ thống khác.

PV: Được biết, thời gian cấp nước đổ ải cho vụ Đông xuân ở miền Bắc vừa qua được rút ngắn 3,5 ngày so với kế hoạch, tổng lượng nước giảm gần 700 triệu m3 so với cùng kỳ năm 2014. Ông có thể cho biết, những nguyên nhân nào đưa tới kết quả tốt đẹp như vậy?  

Ông Nguyễn Văn Tỉnh: Để tiết kiệm được lượng nước như vậy, ngay từ đầu, Bộ NN&PTNT đã phối hợp chặt chẽ với EVN, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, các cơ quan khoa học và các địa phương, xây dựng kế hoạch và tổ chức phối hợp điều hành các đợt lấy nước. Công tác chỉ đạo, phối hợp của Bộ và các đơn vị liên quan được thực hiện một cách nghiêm túc, quyết liệt, mọi khó khăn phát sinh, mọi đề xuất, kiến nghị của các địa phương được giải quyết kịp thời, đúng nguyên tắc, bảo đảm mục tiêu vừa cung cấp đủ nước cho sản xuất nông nghiệp, vừa tiết kiệm nước xả từ các hồ chứa thủy điện. Bên cạnh đó, các cơ quan truyền thông, báo chí cũng tích cực tham gia, cổ vũ, động viên, góp phần quan trọng thúc đẩy tiến độ lấy nước và sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Kế hoạch lấy nước được xây dựng phù hợp với nhu cầu của các địa phương. Thời gian lấy nước của từng đợt được xác định trên cơ sở xây dựng và giải mô hình toán quy hoạch động, từ  đó xác định khoảng thời gian xả nước hợp lý nhất. Ngoài ra, các cửa lấy nước, hệ thống kênh dẫn nước trong các hệ thống công trình thủy lợi được đầu tư nạo vét tốt đã tạo thuận lợi cho việc dẫn nước vào ruộng.

Bên cạnh đó, trong các đợt lấy nước năm 2015 có mưa (trước đợt 1 và trong đợt 3), cũng góp phần làm tăng lưu lượng dòng chảy hệ thống sông và đẩy nhanh tiến độ lấy nước cũng là yếu tố tiết kiệm lượng nước xả từ các hồ thủy điện.

Tuy nhiên, hiện tượng xói mòn lòng sông dẫn đến mực nước hạ du hệ thống sông (mực nước thượng lưu các cửa lấy nước của một số hệ thống công trình thủy lợi) bị hạ thấp trong vài năm gần đây đã gây khó khăn cho việc lấy nước của các hệ thống công trình thủy lợi và làm tăng lượng nước cấy từ các hồ chứa thủy điện.

PV: Tổng cục Thủy lợi có kiến nghị, đề xuất  gì để việc cấp nước trong những năm tới đạt được hiệu quả  hơn nữa, đồng thời góp phần sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước của quốc gia?

Ông Nguyễn Văn Tỉnh: Để giải quyết vấn đề cấp nước cho sản xuất nông nghiệp một cách hiệu quả, hàng năm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã giao cho các cơ quan chức năng tổ chức nghiên cứu, đánh giá, tìm nguyên nhân gây nên tình trạng xói sâu lòng sông. Bên cạnh đó, nhiều nhà khoa học có kinh nghiệm trong lĩnh vực nông nghiệp cũng đã vào cuộc nghiên cứu đề xuất những giải pháp khoa học, giúp cho các cơ quan quản lý nhà nước có những quyết định chính xác, hiệu quả về cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Về lâu dài, chắc chắn sẽ có những giải pháp tổng thể để giải quyết vấn đề này.

Trước mắt, để bảo đảm yêu cầu sản xuất nông  nghiệp và dân sinh, vừa bảo đảm tiết kiệm nước phục vụ phát điện, Bộ NN&PTNT đã có báo cáo Tổng kết công tác lấy nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông Xuân 2014 - 2015, khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ gửi Thủ tướng Chính phủ, đề nghị Thủ tướng chỉ đạo: Các cơ quan liên quan phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu, đề xuất các giải pháp tổng thể tình trạng suy giảm dòng chảy hạ du hệ thống sông Hồng, tạo điều kiện tốt hơn cho công tác lấy nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, bảo vệ hệ thống đê điều, các công trình thủy lợi, cải thiện giao thông thủy, môi trường... Giao Bộ NN&PTNT chủ trì, phối hợp với EVN và các cơ quan liên quan quyết định kế hoạch vận hành các hồ chứa thủy điện, bổ sung nước cho hạ du, phù hợp với yêu cầu nước cho sản xuất nông nghiệp, dân sinh. Ngoài ra, Bộ cũng đề nghị Ủy ban nhân nhân các tỉnh, thành phố liên quan tổ chức tốt việc lấy nước, sử dụng nguồn nước hiệu quả; đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại những diện tích trồng lúa gặp khó khăn về nước tưới.

PV: Xin cảm ơn ông!

• 01/05/2015 09:20
• Theo Tạp chí Điện lực chuyên đề Quản lý và hội nhập
• 2207